Adnan Menderes KAYA

     Kitap hakkında:

Adnan Menderes Kaya – Geçit Yayınları 

    Değerli dostumuz tarihçi Adnan Menderes KAYA’nın uzun bir emek ürünü olarak hazırladığı, AVŞAR TÜRKMENLERİ adlı tarih kitabı çıktı. Türk tarihinde İslamiyet öncesi ve sonrası rol oynayan en önemli Türkmen boyları Kınık, Kayı ve Avşar boyudur. 3 boy da kurdukları devletlerle Türk ismini çok büyük bir boy olması ve tarihi rolleriyle çok önemlidir. Son Türk bütün dünyaya kabul ettirmişlerdir. Avşar Türkmenleri de İslamiyet öncesi ve sonrasında son Türk cihangiri ise Nadir Şah Afşar’dır. 15 yıllık bir emeğin ürünü olan kitap, Avşarların tarihi konusunda bu zamana kadar yazılan en kapsamlı ve bilimsel bir eser durumundadır. Doktora tezi olabilecek olan kitap, Haziran 2004’te Dadaloğlu Derneği yayınları olarak basılmış ve bütün gelirleri yazarı tarafından Derneğe bağışlanmıştır. Kitabın oluşma fikri 1989 yılında İstanbul Üniversitesi’nde Yüksek Lisans Tezi olarak Avşarlar ve Avşar Düğünü Belgeseli isimli konuyu almamla başlar. Aynı esnalarda Zekeriya ÇALIŞKAN (İnönü Ünv. Yard. Doç.) Sarız Avşarları ile ilgili yüksek lisans tezi de hazırlıyordu ve karşılıklı yardımlaşıyorduk. Bu arada bana en çok yardım eden kişi olan Adnan M. KAYA ile çok kaynak aramış ve bulmuştuk. Buldukça da Avşar Boyunun tarihi, kültür, folkloru ile ne kadar geniş bir alanda olduğunu görmüştük. Yazılan eserlerin bazılarının tutarsız olduğu yanındiz bu sohbetlerde genellikle Anadolu ve Türk Dünyasi cografyasindaki Oguz-Türkmen oymaklarini konusmusuzdur. Anadolu cografyasina tasidigimiz isimler, kültürümüz, dilimiz, Yörük-Türkmen oymaklarinin  Anadolu  cografyasini bir çiçek bahçesine çevirip yurdun dört bir yanini benek a çok dağınıklık arzettiğini ve derli toplu bir kaynağın olmadığını gözlemlemiştik. Zaten tez konusu olarak Avşarları almam da o sebeptendi. Adnan ilahiyat ve tarih okuyan birisi olarak eski kaynaklara iniyordu ve bunları değerlendiriyordu. Neticede uzun bir çabanın ürünü olan kitap, bilim camiasında yerini aldı. Adının Avşar Türkmenleri olmasını da izah etmek gerek. Anadolu da Avşarlar ve Türkmenlerin akraba oldukları inancı her zaman vardır. Rahmetli Prof. Dr. Faruk SÜMER Hoca, bana sırf Avşar olarak değil boy adının yanına Türkmen’i de eklememizi, Avşar Türkmeni, Kayı Türkmeni, Yazır Türkmeni gibi kullanmamız gerektiğini, ileriki zamanlarda, Türkmen olan Kürtlerin, Türkmenliklerini unutması gibi çok olumsuz sonuçlar doğurabileceğini ifade etmişti. (Memduh YAĞMUR, Faruk SÜMER’in Gözüyle Avşarlar, Türk Dünyası Tarih Dergisi Kasım 1996) . Bundan dolayı biz ve çevremiz her zaman Türkmenliğimizi de belirtmemiz gerektiğini ifade ettik. Kitabın I. Bölümü Oğuz Türkleri. Bu kısımda Oğuz Adı, Oğuzların tarihi, Oğuz-Türkmen ilişkisi, Boylar ve Anadolu’da yerleşim konuları incelenmiştir. II. Bölüm ise Avşar adı, mânası, Ongunu, damgası, protokol yeri, Eski kaynaklarda Avşarlar, İslami Dönemde Kurdukları Devletler, Beylikler ve Hanedanlar, Musul Atabeyleri, Şumla Devleti, Karamanoğulları, Germiyanoğulları, Denizli Bölgesi, Kuzey Suriye, Güney ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Sevindik Han ve Avşar Beyliği, İran Afşarları, Nadir Şah, Karabağ Hanlığı başlıkları altında ayrıntılı olarak incelenmiştir. III. Bölüm de Osmanlılar Zamanında Avşar Türkmenleri incelenmiştir. Osmanlı Devleti’nin kuruluşu, gelişmesi, bu zamanlarda Avşarların tabi oldukları Türkmen toplulukları, Osmanlı İskân Siyaseti ve 1865 Avşarların İskânı konuları ele alınmıştır. IV. Bölümde ise Avşar Oymaklarının Tasnifi yapılmıştır. V. Bölümde de Kürtleşen Avşar Obaları, Avşarlarda Alevîlik ve Bektaşîlik konuları ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Konu ilgi çekici ve farklı bir konu olup, Kürt denilen aşiretlerin çoğunun Türkmen olduğunu belgelemesi açısından önemlidir. VI. Bölüm Türkiye dışında yaşayan Avşar Türkmenlerine ayrılmıştır. Kıbrıs, Suriye, Irak, İran, Azerbaycan, Ermenistan, Çerkez Cumhuriyetleri, Afganistan ve Balkanlarda yaşayan Avşarlar incelenmiştir. Eklerde ise tapu örnekleri bazı tarihi belgelere yer verilmiştir. Fakat ilk defa kamuoyuna sunulan bir ek ilgin çekicidir. Kayseri Tomarza Dadaloğlu’ndan (Taf-Özlüce) rahmetli Beşir ÖNDER’in arşivinde aldığımız Avşar Önderbeyleri’nin arması orijinalitesi bakımından alanında ses getirecektir. Armada bir erkek ve kadın karşılarında ise bir at ve BOZKURT, ellerinde dünya, kaf dağları ve Zümrüdüanka kuşu bulunmaktadır. Gazeteci yazar Kemal ÇAPRAZ ağabeyin BOZKURT çalışmasında ilk defa bizden gördüğünü, çok orijinal bulduğunu ve kaynağı ile detaylı bilgiler istediğini de belirteyim.(Ufuk Ötesi)

(www.ufukotesi.com’dan alınmıştır.Foto:Haber Akademi’den)